دانه چیا که به آن تخم چیا یا چیا سید (chia seeds) نیز میگویند گیاهیست یک ساله از خانواده نعنا. این گیاه بومی آمریکای مرکزی است. چیا را به خاطر خواص بینظیری که دارد کشت میکنند، با این حال این گیاه را میتوان به عنوان یک گیاه زینتی نیز نگهداری کرد.
دانههای چیا سرشار از اسیدهای چرب امگا هستند ؛ روغن دانه چیا حاوی ۵۵درصد امگا ۳، هجده درصد امگا ۶، شش درصد امگا ۹ و ۱۰ درصد چربیهای اشباع شده است. به این ترتیب دانههای چیا یک منبع گیاهی غنی برای تامین امگا ۳ مورد نیاز بدن به شمار میروند. امگا ۳ عنصری ضروری برای بدن است؛ چرا که عملکرد بدن را بهبود میبخشد.
مصرف دانههای چیا به صورت نوشیدنی یا در سالاد و ... سبب دفع قند مازاد از بدن میشود، سوخت و ساز بدن را بهبود میبخشد و انرژی زیادی ایجاد میکند که در نهایت موجب سرزندگی و انرژی بیشتر میشود. گفته شده که دانه چیا حتی میتواند به عنوان جایگزین نوشیدنیهای انرژی زا نیز قرار بگیرد.
این دانههای بسیار کوچک خواص بسیاری دارند.
دانه چیا قادر است تا ۱۲ برابر وزن خود آب جذب کند. درست مانند تخم شربتی یا تخم ریحان، اگر دانههای چیا را در آب بخیسانید حالت ژلهای به خود میگیرند؛ این دانهها در معده حتی حجیمتر هم میشوند و به این ترتیب احساس سیری ایجاد میکنند. به همین دلیل است که از چیا سید در بسیاری از رژیمهای لاغری استفاده میکنند.
دانه چیا همچنین سرشار از آنتیاکسیدان بوده و از سرطان دهانه رحم، سرطان سینه و پیری زودرس جلوگیری مینماید.
این دانهی مفید همچنین ریسک بروز بیماریهای قلبی را کاهش میدهد؛ تری گلیسیرید، فشار خون و دیابت را کنترل میکند و سرشار از مواد معدنی مانند آهن، کلسیم، منیزیم و منگنز است.
دانههای چیا رنگهای متنوعی دارند، آنها به رنگهای قهوهای، سفید، سیاه و سفید و خاکستری یافت میشوند. دانههای چیای سفید رنگ، نسبت به انواع سیاه رنگ مقدار اسیدهای چرب بیشتری دارند و از نظر اندازه نیز کمی بزرگتر هستند. دانههای قهوهای رنگ درواقع همان دانههای کال یا نارس هستند که نسبت به دانههای سفید و سیاه ارزش غذایی کمتری نیز دارند.
دانه چیا بسیار مغذیست و در عین حال کالری پایینی دارد، به علاوه، این دانه سرشار از فیبر و پروتئینهای مفید است.
چیا به واسطه میزان زیاد کلسیم در سلامت دندانها و استخوانها نیز نقش مهمی دارد. به نظر میرسد که مصرف دانه چیا در پایین آوردن قند خون نیز موثر واقع شود. همچنین این دانهها میتوانند بیماریهای التهابی مزمن مانند آرتروز را نیز تسکین دهند.
فیبر موجود در دانه چیا عملکرد روده را تنظیم میکند و در سلامت دستگاه گوارش موثر است.
چیا فاقد گلوتن است، سبب افزایش کلسترول خوب می شود، از چاقی جلوگیری میکند، جذب آهن و جذب ویتامین E را در بدن افزایش میدهد، سیستم عصبی را سالم نگاه میدارد، از بروز آکنه و چین و چروکهای پوستی جلوگیری میکند و پوستی نرم و درخشان را برایتان به ارمغان میآورد. به علاوه این که، پوست را محکمتر میکند و سلامت ناخنها را تضمین مینماید.
موارد حساسیت به دانه چیا بسیار نادر است اما با این حال بهتر است در مصرف آن زیاده روی نکنید؛ مقدار یک تا یک و نیم قاشق غذاخوری در روز میتواند کافی باشد.
همچنین بهتر است از مصرف همزمان مکملهای ویتامینهای ب۱۷ با دانه چیا خودداری نمایید.
به علاوه افرادی که فشار خون پایین دارند بهتر است از مصرف دانه چیا اجتناب کنند.